Tỷ phú Ray Dalio: Siêu cường số 1 thế giới đang rất bất ổn nhưng không ai dám nói thật về kinh tế Mỹ

Trong cuộc phỏng vấn với Financial Times, Dalio ví bối cảnh hiện tại của Mỹ với những năm 1930–1940, khi bất ổn kinh tế và chính trị song hành. “Hầu hết mọi người đều im lặng vì sợ bị trả đũa nếu dám chỉ trích", ông nhấn mạnh, coi đây là sự bóp nghẹt nguy hiểm với các cuộc tranh luận kinh tế ở thời điểm bước ngoặt.

Nỗi lo “cơn đau tim nợ công”

Dalio cảnh báo nước Mỹ có thể đối diện “cơn đau tim vì nợ” trong vòng ba năm tới. Tính đến tháng 8/2025, nợ công Mỹ đã lên tới 37.000 tỷ USD, tương đương 124% GDP – mức chưa từng thấy kể từ Thế chiến II.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) dự báo tỷ lệ nợ/GDP sẽ tăng từ 100% năm 2025 lên 156% vào năm 2055 nếu không có thay đổi chính sách. Chi phí lãi vay ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong ngân sách liên bang, mà Dalio ví như “hệ tuần hoàn bị bít tắc bởi mảng bám”.

Bên cạnh đó, ông chỉ trích việc chính phủ can thiệp ngày càng sâu vào kinh tế, như quyết định nắm cổ phần lớn tại tập đoàn chip Intel, một động thái mà Dalio gọi là biểu hiện của “lãnh đạo mang tính độc đoán” nhằm kiểm soát thị trường tài chính. Ông cho rằng điều này gợi nhớ cách nhiều nền kinh tế vận hành trong thập niên 1930–1940.

Một số chỉ số hiện tại có vẻ tích cực: lạm phát đã hạ xuống 2,7% trong tháng 7, gần sát mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang (Fed); tỷ lệ thất nghiệp ở mức 4,2%. Tuy nhiên, tốc độ tạo việc làm đã giảm rõ rệt, chỉ 73.000 việc mới trong tháng 7 – mức yếu nhất nhiều tháng qua.

Chỉ số Kinh tế Dẫn dắt (LEI) của Conference Board giảm sáu tháng liên tiếp, cho thấy dấu hiệu suy yếu. Dự báo tăng trưởng GDP thực năm 2025 chỉ đạt 1,6%, thấp hơn mức trung bình lịch sử, phản ánh tác động từ lãi suất cao và căng thẳng thương mại.

Sự im lặng nguy hiểm

Dalio cho rằng nguy hiểm lớn nhất không chỉ nằm ở con số nợ khổng lồ, mà ở việc các lãnh đạo tài chính và doanh nghiệp e ngại lên tiếng. Ông nhắc đến bài học từ Anh năm 2022, khi kế hoạch cắt giảm thuế không có nguồn tài trợ của Thủ tướng Liz Truss khiến thị trường chao đảo, đồng bảng rơi xuống đáy lịch sử và buộc bà phải từ chức chỉ sau vài tuần.

Dalio không phải là tiếng nói đơn độc. Trước đó, CEO Citadel Ken Griffin từng chỉ trích gay gắt chính quyền Trump sau khi ông Trump công khai tấn công Walmart vì cảnh báo về tác động thuế quan. CEO BlackRock Larry Fink cũng tiết lộ nhiều lãnh đạo doanh nghiệp thừa nhận Mỹ đang trong suy thoái, nhưng từ chối phát biểu công khai vì lo ngại hậu quả chính trị và thị trường.

Trong bối cảnh ấy, cảnh báo của Ray Dalio càng trở nên cấp thiết: tương lai kinh tế Mỹ phụ thuộc không chỉ vào con số nợ nần, mà còn vào khả năng dám đối diện sự thật và thảo luận công khai những rủi ro đang đến gần.

Theo Fortune